Árs­reikningur
2016



Skýrsla og áritun forstjóra

Afkoma ÁTVR á árinu 2016 var betri en áætlanir gerðu ráð fyrir. Hagnaður ársins var 1.629 m.kr. Eignir námu 6.938 m.kr, skuldir voru 2.104 m.kr. og eigið fé nam 4.834 m.kr. í árslok 2016. Greiddur var 1.000 m.kr. arður í ríkissjóð.

Áfengi var selt fyrir 26.248 m.kr. með virðisaukaskatti. Sala áfengis í lítrum jókst um 6,44% frá árinu á undan og seldust 20.866 þús. lítrar, þar af var bjórsala 16.400 þús lítrar. Sala tóbaks nam 11.576 m.kr. með virðisaukaskatti. ÁTVR innheimtir tóbaksgjald. Gjaldið nam 5.530 m.kr. á árinu 2016 og lækkaði um 120 m.kr. frá árinu 2015. Sala vindlinga í magni drógst saman um 6,1%. Sala vindlinga nam 1.003 þús kartonum og af vindlum seldust 5.560 þúsund stykki. Selt magn neftóbaks var 39.973 kg.

Á árinu fengu 722 starfsmenn greidd laun hjá ÁTVR. Margir eru í hlutastarfi. Lætur nærri að ársverk hafi verið 312 og hefur þeim fjölgað um 25 frá 2015. 

Víða var unnið að endurnýjun og lagfæringum. Þær helstu voru eftirfarandi: Vínbúðin á Akranesi var endurnýjuð frá grunni. Vínbúðin á Sauðárkróki var stækkuð. Vínbúðin í Smáralind var flutt á nýjan stað í verslunarmiðstöðinni og settur upp bjórkælir. 

Ný afgreiðsluborð voru sett upp á Akureyri, Akranesi, Dalvegi í Heiðrúnu, Kringlunni og á Sauðárkrók. Lokið var við lóðarframkvæmdir að Stuðlahálsi 2. Í Vínbúðinni í Stykkishólmi var skipt um innréttingar og málað.

Lög um um gjald af áfengi og tóbaki var breytt í upphafi árs þannig að áfengisgjald var hækkað um 20,2-21,7% eftir flokkum á móti lækkun á virðisaukaskatti úr 24% þrepi í 11%. Tóbaksgjald var hækkað um 2,5-2,7% eftir flokkum.

Forstjóri ÁTVR staðfestir ársreikning fyrirtækisins fyrir árið 2016 með undirritun sinni.

Reykjavík, 17. mars 2017

undirskrift ivar

Ívar J. Arndal, forstjóri



Áritun endurskoðenda

Til ÁTVR
Við höfum endurskoðað meðfylgjandi ársreikning ÁTVR fyrir árið 2016. Ársreikningurinn hefur að geyma skýrslu forstjóra, rekstrarreikning, efnahagsreikning, sjóðstreymisyfirlit, upplýsingar um mikilvægar reikningsskilaaðferðir og aðrar skýringar.

Við staðfestum að samkvæmt okkar bestu vitund eru í skýrslu forstjóra, sem fylgir ársreikningi þessum, veittar þær upplýsingar sem þar ber að veita í samræmi við lög um ársreikninga og koma ekki fram í skýringum.

Það er álit okkar að ársreikningurinn gefi glögga mynd af fjárhagsstöðu ÁTVR 31. desember 2016, afkomu hennar og breytingu á handbæru fé á árinu 2016, í samræmi við lög um ársreikninga.

Grundvöllur fyrir áliti
Endurskoðað var í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla fyrir opinbera aðila. Ábyrgð okkar samkvæmt þeim stöðlum er nánar lýst í kaflanum um ábyrgð endurskoðanda hér á eftir. Við erum óháð ÁTVR og í samræmi við settar siðareglur fyrir endurskoðendur á Íslandi höfum við uppfyllt ákvæði þeirra. Við teljum að við endurskoðunina hafi verið aflað nægilegra og viðeigandi gagna til að undirbyggja álit okkar.

Ábyrgð forstjóra á ársreikningnum
Forstjóri eru ábyrgur fyrir gerð og framsetningu ársreikningsins í samræmi við lög um ársreikninga. Hann er einnig ábyrg fyrir því innra eftirliti sem nauðsynlegt er varðandi gerð og framsetningu ársreikningsins þannig að hann sé án verulegra annmarka hvort sem er vegna sviksemi eða mistaka.

Ábyrgð endurskoðenda á endurskoðun ársreikningsins
Markmið okkar er að afla nægjanlegrar vissu um að ársreikningurinn sé án verulegra annmarka, hvort sem er af völdum sviksemi eða mistaka og að gefa út áritun sem felur í sér álit okkar. Nægjanleg vissa er mikil vissa, en ekki trygging þess að endurskoðun framkvæmd í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla fyrir opinbera aðila muni uppgötva allar verulegar skekkjur séu þær til staðar. Skekkjur geta orðið vegna mistaka eða sviksemi og eru álitnar verulegar ef þær gætu haft áhrif á fjárhagslega ákvarðanatöku notenda ársreikningsins, einar sér eða samanlagðar.

Endurskoðun okkar er í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla fyrir opinbera aðila og hún byggir á faglegri dómgreind og gagnrýni. Við framkvæmum einnig eftirfarandi:

  • Greinum og metum hættuna á verulegri skekkju í ársreikningnum, hvort sem er vegna mistaka eða sviksemi, skipuleggjum og framkvæmum endurskoðunaraðgerðir til að bregðast við þeirri hættu og öflum endurskoðunargagna sem eru nægjanleg og viðeigandi til að undirbyggja álit okkar. Hættan á að uppgötva ekki verulega skekkju vegna sviksemi er meiri en að uppgötva ekki skekkju vegna mistaka, þar sem sviksemi getur falið í sér samsæri, fölsun, villandi framsetningu ársreiknings, að einhverju sé viljandi sleppt eða að farið sé framhjá innri eftirlitsaðgerðum.
  • Öflum skilnings á innra eftirliti, sem snertir endurskoðunina í þeim tilgangi að skipuleggja viðeigandi endurskoðunaraðgerðir og kanna hvort það tryggir viðunandi árangur.
  • Metum hvort reikningsskilaaðferðir og reikningshaldslegt mat stjórnenda ásamt tengdum skýringum séu viðeigandi.
  • Metum í heild sinni hvort ársreikningurinn gefi glögga mynd af undirliggjandi viðskiptum og atburðum, metum framsetningu, uppbyggingu, innihald og þar með taldar skýringar með tilliti til glöggrar myndar.

Við upplýsum stjórnendur um áætlað umfang og tímasetningu endurskoðunarinnar og mikilvæg atriði sem kunna að koma upp við endurskoðun okkar þar á meðal verulega annmarka á innra eftirliti.

Ríkisendurskoðun, 17. mars 2017

undirskrift sveinn


Sveinn Arason, ríkisendurskoðandi

undirskrift oskar


Óskar Sverrisson, endurskoðandi



Rekstrarreikningur árið 2016

Skýringar 2016 2015
Rekstrartekjur
Sala áfengis 23.646.601 19.772.887
Sala tóbaks 9.335.327 9.529.577
Sala umbúða o.fl. 76.508 92.997
33.058.436 29.395.461
Rekstrargjöld
Vörunotkun 10 28.036.913 25.026.888
Laun og launatengd gjöld 11-13 2.123.712 1.892.613
Húsnæðiskostnaður 547.552 551.307
Sölu- og dreifingarkostnaður 174.128 213.473
Stjórnunar- og skrifstofukostnaður 288.869 264.292
Annar rekstrarkostnaður 45.115 37.699
Afskriftir 15 221.741 177.536
31.438.030 28.163.808
Rekstrarhagnaður 1.620.406 1.231.653
Fjármunatekjur og (fjármagnsgjöld) 14 9.020 ( 10.736 )
Hagnaður ársins 1.629.426 1.220.917

Fjárhæðir eru í þúsundum króna


Efnahagsreikningur 31. desember 2016

Skýringar 2016 2015
Eignir
Rekstrarfjármunir 4, 15 1.158.329 1.219.800
Eignarhlutir í öðrum félögum 5, 16 7.500 7.500
Fastafjármunir samtals 1.165.829 1.227.300
Birgðir 6, 17 2.114.426 1.608.361
Viðskiptakröfur 7, 18 1.704.020 1.565.459
Handbært fé 8 1.953.394 1.541.907
Veltufjármunir samtals 5.771.840 4.715.727
Eignir samtals 6.937.669 5.943.027
Eigið fé og skuldir
Eigið fé
Óráðstafað eigið fé 19 4.833.408 4.203.982
Eigið fé samtals 4.833.408 4.203.982

Skammtímaskuldir
Viðskiptaskuldir 9 1.603.977 1.246.004
Aðrar skammtímaskuldir 500.284 493.041
Skammtímaskuldir samtals 2.104.261 1.739.045
Eigið fé og skuldir samtals 6.937.669 5.943.027
Skuldbindingar 20

Fjárhæðir eru í þúsundum króna


Sjóðstreymi árið 2016

Skýringar 2016 2015
Rekstrarhreyfingar
Hagnaður ársins 1.629.426 1.220.917
Rekstrarliðir sem ekki hafa áhrif á sjóðstreymi:
Afskriftir 15 221.741 177.536
Tap (söluhagnaður) af fastafjármunum 1.105 ( 22.045 )
Veltufé frá rekstri 1.852.272 1.376.408
Breytingar á rekstrartengdum eignum og skuldum:
Birgðir, (hækkun) ( 506.065 ) ( 218.771 )
Skammtímakröfur, (hækkun) ( 138.561 ) ( 121.669 )
Skammtímaskuldir, hækkun 365.216 70.195
( 279.410 ) ( 270.245 )
Handbært fé frá rekstri 1.572.862 1.106.163
Fjárfestingarhreyfingar
Innréttingar og annar búnaður 15 (128.818) ( 141.124 )
Bifreiðar 15 ( 32.557 ) ( 34.990 )
Söluverð rekstrarfjármuna 0 31.654
Fjárfestingarhreyfingar ( 161.375 ) ( 144.460 )
Fjármögnunarhreyfingar
Arður til ríkissjóðs 19 ( 1.000.000 ) ( 1.500.000 )
Fjármögnunarhreyfingar ( 1.000.000 ) ( 1.500.000 )
Hækkun (lækkun) á handbæru fé 411.487 ( 538.297 )
Handbært fé í ársbyrjun 1.541.907 2.080.204
Handbært fé í lok ársins 1.953.394 1.541.907

Fjárhæðir eru í þúsundum króna


Skýringar

Reikningsskilaaðferðir

Grundvöllur reikningsskila

  1. Ársreikningur ÁTVR er gerður í samræmi við lög nr. 3/2006 um ársreikninga og reglugerð nr. 696/1996 um framsetningu og innihald ársreikninga og samstæðureikninga.

    Ársreikningurinn byggir á kostnaðarverðsreikningsskilum og er gerður eftir sömu reikningsskilaaðferðum og árið áður. Ársreikningurinn er gerður í íslenskum krónum.

    Skattar
  2. Ríkisstofnanir og ríkisfyrirtæki greiða almennt ekki tekjuskatta.

    Erlendir gjaldmiðlar og innlendar vísitölur
  3. Eignir í erlendum gjaldmiðlum eru umreiknaðar í íslenskar krónur á kaupgengi í árslok en skuldir eru umreiknaðar á sölugengi. Viðskipti í erlendum gjaldeyri á árinu eru umreiknuð í íslenskar krónur á viðskiptadegi. Gengismunur sem myndast er færður í rekstrarreikning.

    Peningalegar eignir og skuldir sem bundnar eru verðtryggingu eru færðar miðað við vísitölur sem tóku gildi 1. janúar 2017. Breytingar sem myndast eru færðar í rekstrarrei
    kning.

    Rekstrarfjármunir
  4. Varanlegir rekstrarfjármunir eru færðir til eignar á kostnaðarverði. Frá kostnaðarverði eru dregnar reiknaðar afskriftir.

    Kostnaðarverð varanlegra rekstrarfjármuna samanstendur af kaupverði og öllum kostnaði við að koma eignunum á viðeigandi stað og í nothæft ástand.

    Afskriftir eru reiknaðar sem fastur árlegur hundraðshluti af kostnaðarverði miðað við áætlaðan endingartíma og eignarhaldstíma.

    Eignarhlutar í öðrum félögum
  5. Eignarhlutar í félögum eru færðir á nafnverði.

    Birgðir
  6. Birgðir samanstanda af endursöluvörum og rekstrarvörum. Birgðirnar eru metnar á síðasta innkaupsverði að teknu tilliti til gallaðra og úreltra vara.

    Viðskiptakröfur
  7. Greiðslukortakröfur eru færðar meðal viðskiptakrafna. Viðskiptakröfur eru færðar á kostnaðarverði.

    Handbært fé
  8. Handbært fé samanstendur af sjóði og bankainnstæðum.

    Viðskiptaskuldir
  9. Viðskiptaskuldir eru færðar á kostnaðarverði.

    Vörunotkun
  10. Tóbaksgjald er innheimt við sölu tóbaks og er því skilað mánaðarlega til Tollstjóra. Tóbaksgjaldið er skilgreint sem hluti af kostnaðarverði seldra vara í bókhaldi ÁTVR. Alls námu greiðslur tóbaksgjalda 5.530 m.kr. á árinu 2016 en voru 5.650 m.kr. á árinu 2015.

Sundurliðun vörunotkunar

2016 2015
Vörunotkun, áfengi 20.110.049 16.946.104
Vörunotkun, tóbak 7.905.918 8.060.805
Vörunotkun, umbúðir 20.946 19.979
28.036.913 25.026.888

Fjárhæðir eru í þúsundum króna

Starfsmannamál

  1. Laun og launatengd gjöld sundurliðast þannig:

2016 2015
Dagvinnulaun 1.175.428 980.491
Yfirvinna 534.803 548.301
Launatengd gjöld 395.462 353.759
Viðbótarframlag til lífeyrissjóðs 4.110 7.572
Áfallið reiknað orlof, breyting 13.909 2.490
2.123.712 1.892.613

Fjárhæðir eru í þúsundum króna


  1. Launagjöld hækka um 12,2% milli ára. Reiknuð ársverk á árinu 2016 voru 312 en ársverk reiknuð með sama hætti árið 2015 voru 287 sem er hækkun um 25 ársverk eða 8,7%.

    Laun og launatengd gjöld vegna forstjóra námu 19,2 m.kr. en voru 17,8 m.kr. árið á undan. 

    Áunnið orlof starfsmanna til desemberloka er reiknað og fært í ársreikninginn. Það nam 112,4 m.kr. í árslok 2016 en til samanburðar var það 98,5 m.kr. árið áður. 

  2. Skuldbindingar ÁTVR vegna eftirlauna núverandi og fyrrverandi starfsmanna voru gerðar upp á árinu 1999. Skuldbindingar sem falla til árlega eru gerðar upp við Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins jafnóðum. Samkvæmt uppgjöri LSR námu lífeyrisskuldbindingar í árslok 2016 13,5 m.kr.

    Fjármunatekjur og fjármagnsgjöld
  3. Sundurliðun fjármunatekna og (fjármagnsgjalda)

2016 2015
Vaxtatekjur 140.693 112.368
Arðstekjur 750 750
Þóknanir vegna debet- og kreditkorta ( 103.292 ) ( 100.154 )
Fjármagnstekjuskattur ( 28.105 ) ( 22.381 )
Vaxtagjöld ( 1.026) ( 1.319 )
9.020 ( 10.736 )

Fjárhæðir eru í þúsundum króna


Rekstrarfjármunir

  1. Varanlegir rekstrarfjármunir og afskriftir greinast þannig:

Bifreiðar Fasteignir Innréttingar og annar búnaður Samtals
Stofnverð 1.1.2016 242.543 1.240.143 1.072.916 2.555.602
Viðbót á árinu 32.557 0 128.818 161.375
Selt og niðurlagt á árinu 0 ( 4.420 ) 0 ( 4.420 )
Stofnverð 31.12.2016 275.100 1.235.723 1.201.734 2.712.557
Afskrifað 1.1.2016 119.897 705.563 510.342 1.335.802
Afskrifað á árinu 31.608 23.111 167.022 221.741
Selt og niðurlagt á árinu 0 ( 3.315 ) 0 ( 3.315 )
Afskrifað 31.12.2016 151.505 725.359 677.364 1.554.228
Bókfært verð 31.12.2016 123.595 510.364 524.370 1.158.329
Afskriftarhlutföll 12-15% 2-4% 12-20%


Gjaldfærð afskrift á rekstrarreikningi nemur 221.741 þús. kr.

Fasteignamat og vátryggingamat eigna félagsins í árslok greinist þannig:

Fasteignamat Brunabótamat Bókfært verð
Fasteignir og lóðir 2.370.496 3.149.290 510.364

Fjárhæðir eru í þúsundum króna

Eignarhlutar í félögum

  1. Hlutabréf í Endurvinnslunni hf. eru færð á nafnverði 7.500 þús. kr. Á árinu 2016 greiddi félagið 750 þús. kr. í arð til ÁTVR.

    Birgðir
  2. Birgðir um áramót skiptast í áfengi, tóbak, umbúðir og rekstrarvörur:

2016 2015
Áfengi 1.879.926 1.431.485
Tóbak 202.705 143.752
Umbúðir 17.450 15.447
Rekstrarvörubirgðir 14.345 17.677
2.114.426 1.608.361

Fjárhæðir eru í þúsundum króna

Viðskiptakröfur

  1. Viðskiptakröfur sundurliðast þannig:

2016 2015
Kröfur vegna greiðslukorta 1.526.868 1.426.950
Viðskiptakröfur 177.152 138.509
1.704.020 1.565.459

Fjárhæðir eru í þúsundum króna

Eigið fé

  1. Yfirlit eiginfjárreikninga

Óráðstaðað eigið fé
Eigið fé 1.1. 4.203.982
Hagnaður skv. rekstrarreikningi 1.629.426
Arður til ríkissjóðs ( 1.000.000 )
Eigið fé 31.12 4.833.408

Fjárhæðir eru í þúsundum króna

Önnur mál

  1. Í tengslum við starfsemi ÁTVR voru 38 húsaleigusamningar í gildi í árslok 2016.

    Kennitölur
  2. Fimm ára yfirlit í milljónum króna

2016 2015 2014 2013 2012
Rekstur:
Rekstrartekjur 33.058 29.395 28.645 27.401 26.605
Rekstrargjöld ( 31.216 ) ( 27.985 ) ( 27.146 ) ( 25.932 ) ( 25.100 )
Rekstrarhagn. f. afskr. 1.842 1.410 1.499 1.469 1.505
Afskriftir ( 222 ) ( 178 ) ( 205 ) ( 184 ) ( 175 )
Rekstrarhagnaður 1.620 1.232 1.295 1.285 1.330
Hreinar fjárm.tekjur 9 -11 -7 18 10
Hagnaður ársins 1.629 1.221 1.288 1.304 1.340
Efnahagur:
Fastafjármunir 1.166 1.227 1.238 1.133 1.104
Veltufjármunir 5.772 4.716 4.914 5.483 5.477
Eignir alls 6.938 5.943 6.152 6.616 6.581
Eigið fé 4.834 4.204 4.483 4.595 4.491
Skammtímaskuldir 2.104 1.739 1.669 2.021 2.090
Eigið fé og skuldir alls 6.938 5.943 6.152 6.616 6.581



Helstu kennitölur um afkomu og fjárhagsstöðu fyrirtækisins á síðustu fimm árum:

2016 2015 2014 2013 2012
Rek.hagn.f.afskr./EBITDA 5,6% 4,8% 5,2% 5,4% 5,7%
Veltufjárhlutfall 2,74 2,71 2,94 2,71 2,62
Eiginfjárhlutfall 69,7% 70,7% 72,9% 69,5% 68,2%
Arðsemi eigin fjár 38,8% 27,2% 28,0% 29,0% 31,9%